کوکسیدیوز خرگوش یک بیماری فراگیر است که توسط یک یا چند گونه از 16 گونه از جنس apicomplexan ایجاد می شود.Eimeria stiedae.^1–4علائم بالینی کلی این بیماری با تیرگی، کاهش مصرف غذا، اسهال یا یبوست، بزرگ شدن کبد، آسیت، کتروس، اتساع شکم و مرگ مشخص می شود.³کوکسیدیوز در خرگوش ها با استفاده از دارو قابل پیشگیری و درمان است.^1,3,5,6تولترازوریل (Tol)، 1-[3-متیل-4-(4-تری فلورومتیل سولفانیل-فنوکسی)-فنیل]-3-متیل-1،3،5-تریازین-2،4،6-تریون (شکل 1) یک ترکیب متقارن تری آزینتریون است که به طور گسترده برای پیشگیری و مبارزه با کوکسیدیوز استفاده می شود.^7–10با این حال، به دلیل حلالیت آبی ضعیف، Tol به سختی توسط دستگاه گوارش (GI) جذب می شود. اثرات بالینی Tol به دلیل حلالیت آن در دستگاه گوارش کاهش یافته است.

شکل 1 ساختار شیمیایی تولتترازوریل.

حلالیت آبی ضعیف Tol با برخی تکنیک ها مانند پراکندگی جامد، قدرت بسیار ریز و نانوامولسیون برطرف شده است.^11–13به عنوان موثرترین روش در حال حاضر برای افزایش حلالیت، پراکندگی جامد Tol تنها حلالیت Tol را تا 2000 برابر افزایش داد.¹¹که نشان می دهد که حلالیت آن هنوز باید به طور قابل توجهی از طریق تکنیک های دیگر افزایش یابد. علاوه بر این، پراکندگی جامد و نانوامولسیون ناپایدار و برای ذخیره سازی ناخوشایند هستند، در حالی که قدرت بسیار ریز برای تولید به تجهیزات پیچیده نیاز دارد.

بتا سیکلودکسترین (β-CD) به دلیل اندازه حفره منحصر به فرد، کارآیی کمپلکس شدن دارو، و افزایش پایداری، حلالیت و فراهمی زیستی دارو، استفاده گسترده ای دارد.^14,15به دلیل وضعیت نظارتی آن، β-CD در منابع متعددی از فارماکوپه، از جمله فارماکوپه ایالات متحده / فرمول ملی، فارماکوپه اروپایی، و کدکس دارویی ژاپن ذکر شده است.^16,17هیدروکسی پروپیل-β-CD (HP-β-CD) یک مشتق هیدروکسی آلکیل β-CD است که به دلیل توانایی گنجایش و حلالیت در آب بالا به طور گسترده در کمپلکس گنجاندن دارو مورد مطالعه قرار گرفته است.^18–21مطالعات سم شناسی در مورد ایمنی HP-β-CD در تجویز داخل وریدی و خوراکی در بدن انسان گزارش شده است.²²و HP-β-CD در فرمولاسیون های بالینی برای غلبه بر مشکلات حلالیت ضعیف و افزایش فراهمی زیستی استفاده شده است.²³

همه داروها دارای خواصی نیستند که با HP-β-CD به صورت کمپلکس ساخته شوند. بر اساس تعداد زیادی کار تحقیقاتی غربالگری، مشخص شد که تول دارای خواص است. برای افزایش حلالیت و فراهمی زیستی Tol با تشکیل کمپلکس انکلوژن با HP-β-CD، کمپلکس تولتترازوریل-هیدروکسی پروپیل-β-سیکلودکسترین (Tol-HP-β-CD) در این مطالعه به روش همزن محلول تهیه شد و رقیق شد. کروماتوگرافی لایه ای (TLC)، طیف سنجی فروسرخ تبدیل فوریه (FTIR) و مغناطیسی هسته ای طیف‌سنجی رزونانس (NMR) برای مشخص کردن Tol-HP-β-CD به‌دست‌آمده استفاده شد. پروفایل فارماکوکینتیک Tol و Tol-HP-β-CD در خرگوش پس از تجویز خوراکی بیشتر در داخل بدن مقایسه شد.